Pascal Programlari'nda geçerli karekterler:

Pascal Programlari'nda geçerli karekterler:
Ingiliz alfabasinin harfleri : Büyük harfler A..Z ve küçük harfler a..z
Rakamlar : 0..9
Yani program yazarken Türkçe karekter kullanmiyoruz. Zaten türkçe karekter hiç bir programlama dilinde kullanilmaz.
Pascal programinda bazi karekterler vardir. Bu karekterlerin bazilari tek basina kullanlirken , bazilari beraber kullanilir.
Tek Basina Kullanilan Karekterler : + - * / . = < > [ ] . , () : ; ^ @ { } $ #
Beraber Kullanilan Karekterler : <> <= >= = := .. (* *) (. .) {$}

Simdi bazi karekterlerin açiklamasina bakalim :

Karakter Açiklaması
+ Toplama islemi ve stringlerin birlestirilmesini saglar
- / * Aritmetik islemler :çikarma, çarpma, bölme
< > = Karar islemlerinde kullanilir.
# Kod numaralari ile karekter vye tusu belirmek için kullnilir.
[] (..) Diziye ait indis numarasini göstermek için kullanilirlar.
(* *) { } Program içine açiklama satirlari eklemek için bunlardan birisi kullanilir.
:= Degiskenlere deger atamada kullanilir.
. Program Sonunda (END.) ve reel sayilarin tam ile ondalik kismi arasina yazilir.
; Pascal komut ve deyimlerini bir birinden ayirmak için kullanilir.
: Bir degiskenin tipi tanimlanirken, degisken listesinin sonuna konur.
() Prosedüre ve Function' larin parametrelerini tanimlamak va aritmetik islemlerde islem sirasini belirlemek kullanilir.
{$ } Derleyiciye yapilan bildiriler için kullanilir.

Turbo Pascal Kelimeleri ( Reserved Word) : Asagida listelemis oldugumuz kelimler kendi görevleri haricinde kullanici tarafindan kullanilamaz. Yani tutup "AND" kelimesini programinizda sabit, etiket, degisken , etiket veya procedure ve functionin ismi olarak atayamazsiniz.

and exports nil string
asm file not then
array for object to
begin function of type
case goto or unit
const if packed until
constructor implementation procedure uses
destructor in program var
div inline record while
do interface repeat with
downto label set xor
else library shl
end mod shr

Tanitici Isimleri ( Identifers):
Biz program yazarken , const(sabit), label( etiket) type( tip) var( degisken) ve procedure ve function'lara isim verecegiz. Isim verirken uymamiz gereken kurallar var. Bu kurallara göre taniticimizin sahip olmasi gereken özellikler.

1- Harf veya altçizgi (_) karekteri ile baslamalidir
(Ör : isim, _okul, SINIF ... )

2-Içerisinde bosluk bulunamaz.
(Ör : Okul adi , sinif listesi ... )

3- Ilk karekterden sonra rakam veya altçizgi karekrei olabilir.
(Ör : Okul_adi , sinif2 ogrenci_No ... )

4- Bahsettigimiz gibi , tanitici bir pascal kelimesi olamaz (Ör : Begin , Var, object ... )

5- Tanitici ismi içinde yukarda belirttigimiz özel karekter bulunmaz.
(Ör : ogrenci-no , ad+soyad , sehir^ ... )

6- Tanitici ismimizin uzunlugu en fazla 63 karekter olabilir daha fazlasina ihyiyacimiz yok
(Ör :isim ,numara, maas, cinsiyet ... )

String ifadeler : ASCII karekter setindeki tüm karekterleri alir. String ifadeler ' ' (iki apastrof) isareti arasina alir ve en fazla 255 karekterlik bilgi alabilir.
Örnek: 'CETURK : Computer Engineering TURK ' , ' Turbo pascal'

Program içinde Açiklama Yapmak :
Arkadaslar, Yazdigimiz programlarin okunabilirligini arttirmak, ve yazdigimiz programlardan belli bir zaman geçtikten sonra tekrar programimiza baktigimizda bazi noktalari daha çabuk anlamak için gerekli duydugumuz yerlere açiklama eklemeliyiz.
Program içinda yapilacak açiklamalar { } veya (* *) isaretleri arasina alinir.
Örnek :
program deneme;
uses wincrt;
var
a:integer;
BEGIN
writeln('bir sayi giriniz');
readln(a); {disardan girilen sayi okunuyor}
writeln(' girdiginiz sayi ',a);
END.

{disardan girilen sayi okunuyor} gibi açıklama satırları , program derlenirken dikkate alınmaz.

Program satırları Pascalda herhangib ir komut veya deyim bir satır üzerinde olabileceği gibi deyimleri, sabit ifadeleri bölmemek şartıyla birden fazla satır içinde de yer alabilir.
Örnek:
A:=B+C; ifadesi aşağıdaki gibi yazılabilir:
A
:=
B
+
C
;

Komut cümlelerini birbirinden ayırmak için ' ; ' noktalı virgül kareketeri kullanılır. Bir satırın maximum uzunluğu 126 karekterdir. Yani bir satır üzerine 126 karekterlik komut yazılablir. 126 karekterden büyük komut yazıldığında 'Line too long ' hatası yapılmış olur.

Atama İşlemleri :
Turbo Pascal'da atama işlemleri için := ifadesi kullanılır. Kullanım şekli değişken:=ifade
ifade işlem, sabit veya değişken olabilir.ifade ile değişken aynı tipte olmalıdır. yoksa 'Type Mistmach' yani tip uyuşmazlığı hatası olur.
Sağ tarafta verilen ifadenin sonucu sol taraftaki değişkene aktarılır